Lớp học của những đứa trẻ đặc biệt

Từ sáng sớm, chị Nguyễn Thị Nhã Thảo (31 tuổi), phường Đăk Cấm chở con trai Phạm Gia Vỹ tới Trung tâm Công tác xã hội Kon Tum. Tại đây, luôn có 6 cô giáo có mặt để đón trẻ. Đồng hành cùng con suốt 3 năm qua, chị Thuận rất yên tâm khi con được các cô giáo dạy tập tô, tập viết, dạy cách vo gạo, nấu cơm, dạy kỹ năng sống và tự chăm sóc bản thân ở Trung tâm.

Năm 2016, với bao niềm vui và hi vọng khi vợ chồng chị sinh được cậu con trai đầu lòng. Bỗng nhận thấy con không bình thường, vợ chồng chị đưa con vào Thành phố Hồ Chí Minh khám. Không nỗi đau nào hơn khi biết tin con bị tự kỷ dạng tăng động. Gần mười năm qua không đêm nào vợ chồng chị ngon giấc. Con sinh ra không được như những đứa trẻ khác đồng trang lứa nên gia đình rất thương. Tiền bạc tích cóp được bao nhiêu, vợ chồng chị đem chữa bệnh cho con nhưng không đỡ. Được tiếp nhận vào học tại  điểm trường chuyên biệt Trung tâm công tác xã hội Kon Tum, sức khỏe, nhận thức của con đã tiến bộ hơn trước rất nhiều và bản thân chị cũng có thời gian đi làm kiếm tiền để chạy chữa cho con. Mặc dù đã 9 tuổi nhưng việc học của Vỹ chỉ dừng lại ở việc tập tô, tập viết trình độ của học sinh mẫu giáo. Cháu chỉ có thể tập trung ngồi học tối đa được 5 phút. Nếu giáo viên ép cháu viết thêm chữ nữa là cháu sẽ không làm chủ được hành vi, đánh bạn hoặc tự ngược đãi bản thân. Lúc đó, chính giáo viên phải là người vỗ về, yêu thương, khuyên nhủ để Vỹ qua cơn nổi nóng.

Chỉ tập trung học được 5 phút là Vỹ lăn ra ghế và có những hành vi bất thường.

Cô Nguyễn Thị Thắm, chủ nhiệm khối lớp 1-3 là giáo viên đồng hành với Vỹ từ ngày đầu tiên đến lớp cho biết: “Lớp học của cô có 7 học sinh (3 học sinh lớp 1và 4 học sinh lớp 3) có độ tuổi từ 7 đến 21 tuổi. Lớp học này có những học sinh đa khuyết tật hoặc tuổi rất lớn nhưng nhận thức chỉ dừng lại ở độ 2-3 tuổi (khuyết tật trí tuệ - chậm phát triển trí tuệ). Mỗi khi các em có những hành động bất thường và chỉ khi cô gọi tên, dùng hình ảnh ra tín hiệu mới dừng lại. Có khi dạy bạn học sinh 21 tuổi viết chữa O mà cũng phải mất cả tuần rồi qua thứ bảy, chủ nhật không đến lớp sang tuần sau cô giáo lại phải dạy lại từ đầu như mới”.

A Hoàng - 21 tuổi là học sinh lớp 1 đang tập viết chữ O.

Trẻ khuyết tật chậm phát triển trí tuệ nên đối với mỗi hành động, giáo viên phải nhắc nhở hoặc để trẻ thực hành rất lâu mới thành thạo. Kiên trì, nhẫn nại dạy không được, cô lại phải chuyển sang khen ngợi bởi mỗi lời khen sẽ giúp ích rất nhiều cho các cháu khuyết tật. Các cháu cảm nhận được tình thương của cô giáo sẽ cố gắng và nỗ lực nhiều hơn nữa để vượt lên những khó khăn. Bằng tấm lòng nhiệt huyết và tình yêu thương trẻ, bản thân cô cũng thường xuyên trích lương mua bánh kẹo để dỗ dành mỗi khi các bạn không hợp tác hay thưởng cho những bài tập được điểm tốt hoặc mua đồ dùng dạy học: nấu xôi, pha chế đồ uống phục vụ khách hàng... Chương trình học của các em cũng chỉ có hai môn là Toán và Tiếng Việt. Xen lẫn giữa hai tiết học văn hóa là tiết dạy phát triển kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự lập và hoạt động vui chơi.

Giáo viên hướng dẫn các bạn nhỏ thực hành nấu xôi, kỹ năng tự phục vụ.

Cũng như cô Thắm nặng lòng với nhiều thế hệ học trò khuyết tật, cô Lương Thị Hồng Phượng đã gắn bó với các bạn nhỏ nơi đây 12 năm. Cô cho biết dạy cho học sinh khuyết tật không những khó mà còn mệt vì dù các em có lớn nhưng không có khôn, chưa biết đọc, biết viết, thậm chí nhiều em không biết nói và không ý thức được hành vi của mình. Do đó, để có thể dạy học, trước hết giáo viên phải tìm hiểu bệnh trạng của mỗi em, làm bạn với các em và quan trọng nhất là luôn biết khen ngợi, động viên các em. Cô đã dạy rất nhiều học sinh bị bệnh Down, trước khi đến với lớp học này, có cháu không biết gì, ở nhà chỉ ăn với ngủ. Nhưng từ ngày được đến đây học thì cháu tiến bộ rất nhiều. Mặc dù cháu học trước quên sau, học 5 năm mà tên cô giáo cũng không nhớ nhưng về nhà lại biết phụ giúp một số việc, biết tự vệ sinh cá nhân, gặp ai cũng biết chào hỏi và còn biết đọc, biết hát nữa. Các cô chỉ mong sao, mỗi học sinh khuyết tật sau khi rời Trung tâm đều có thể tự chăm sóc tốt cho bản thân, có được công việc mưu sinh nuôi sống bản thân giúp các cháu hòa nhập cộng đồng. Chính nhờ sự mạnh mẽ của các em vượt qua số phận là động lực để các cô dù tuổi đã cao nhưng không quản ngại khó khăn, mỗi ngày đều tiếp tục dành công sức và tâm huyết để cống hiến cho sự nghiệp “ trồng người”.

Cô giáo Lương Thị Hồng Phượng dù tóc điểm bạc màu, nhưng trái tim vẫn tràn đầy nhiệt huyết soi sáng hi vọng cho những cô cậu học trò đặc biệt.

Năm học 2025 - 2026, Trung tâm có 38 học sinh khuyết tật nhập học (19 học sinh nội trú tại Trung tâm, 19 học sinh học xong được gia đình đón về nhà) chia làm 5 lớp trong đó có 31 học sinh khuyết tật trí tuệ, 07 em khuyết tật nghe nói, vận động.  Hiện có 6 giáo viên thường xuyên đứng lớp hàng ngày giảng dạy cho các em học sinh. Đây là những giáo viên của trường Tiểu học Quang Trung trên địa bàn phường Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi hầu hết đã gắn bó với lớp học cho trẻ khuyết tật từ 5-18 năm. Mỗi giáo viên ở đây như một bảo mẫu, đều là những người tự chọn nghề, yêu nghề và gắn bó với nghề nhờ sự tiến bộ của học sinh mỗi ngày.

Những năm qua, Trung tâm Công tác xã hội Kon Tum không chỉ là điểm đến cho các bạn nhỏ được trang bị các kỹ năng để hòa nhập cộng đồng mà còn là “mái ấm” thứ hai của nhiều phụ huynh có con bị khuyết tật trên địa bàn. Bởi tại đây, những đứa trẻ ấy được nuôi dưỡng, chăm sóc y tế, dạy dỗ, để học đọc, học viết, thực hành những kỹ năng tự chăm sóc bản thân, gia đình. Đồng thời bố mẹ cũng có thêm hiểu biết để nuôi dạy con đúng cách, phù hợp sức khỏe, bệnh tình và tâm sinh lý của con mình. Chỉ mong sao các cô giáo luôn mạnh khỏe để đồng hành cùng học sinh tiếp tục viết nên những câu chuyện đẹp cho đời. Từ đó, Trung tâm Công tác xã hội Kon Tum có thêm nhiều lớp học mang đến những yêu thương dành cho các em nhỏ yếu thế trong xã hội, để các em bớt đi những thiệt thòi, được ngắm nhìn thế giới nhiều màu sắc hơn./.

Phạm Thị Thu Huyền

Trung tâm Công tác xã hội Kon Tum