Hội nghị trực tuyến tăng cường vai trò các bên liên quan trong thực hiện các giải pháp của Chương trình Quốc gia phòng chống bệnh dại

Quang Hội nghị tại điểm cầu Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi

Tại điểm cầu Bộ Y tế có đại diện các Bộ: Y tế, Nông nghiệp và Môi trường cùng các Vụ, Cục liên quan trực thuộc Bộ Y tế và 18 điểm cầu Sở Y tế của 18 tỉnh, thành phố.

Chủ trì Hội nghị tại điểm cầu Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi có: ThS.BSCKI. Phan Minh Đan, Phó Giám đốc Sở Y tế cùng đại điện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường; đại diện Phòng Nghiệp vụ Y Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Chi cục chăn nuôi và Thú y.

Theo báo cáo của Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), bệnh Dại vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây tử vong cao nhất trên toàn cầu. Mỗi năm thế giới ghi nhận khoảng 13.743 người tử vong, trong đó 40% là trẻ em dưới 15 tuổi. Trong 10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận 67 ca tử vong do bệnh Dại, thấp hơn cùng kỳ 2024 (77 ca). Các tỉnh Tây Nguyên tiếp tục là khu vực có số ca tử vong cao nhất cả nước.

Bệnh Dại cũng gây thiệt hại kinh tế ước tính hơn 1.000 tỷ đồng mỗi năm, chỉ tính riêng chi phí mua vắc xin và huyết thanh kháng Dại, chưa kể chi phí y tế gián tiếp và mất mát về lao động, sinh kế. Về xã hội, bệnh Dại để lại nhiều hệ lụy đau lòng, gây hoảng loạn cộng đồng, ảnh hưởng đến tâm lý, an toàn và trật tự xã hội. Bên cạnh đó, tình trạng chó thả rông còn gây tai nạn giao thông, mất vệ sinh môi trường, trong khi buôn bán, giết mổ chó mèo không kiểm soát tiếp tục tiềm ẩn nguy cơ lây lan bệnh.

Theo Cục Chăn nuôi và Thú y, năm 2024 - 2025, tổng đàn chó cả nước dao động trên 7 triệu con, được nuôi tại hơn 3 triệu hộ gia đình. Tỷ lệ đàn chó, mèo được tiêm phòng vắc xin Dại đạt hơn 56%, cao hơn gần 17% so với trung bình giai đoạn 2022 - 2023, song vẫn chưa đạt mục tiêu khống chế bệnh bền vững. Vi rút Dại vẫn lưu hành trên đàn chó, mèo ở nhiều địa phương.

Dù đạt nhiều kết quả, công tác phòng chống bệnh Dại vẫn tồn tại không ít khó khăn. Công tác quản lý đàn chó mèo còn lỏng lẻo, chưa triệt để; chó mắc bệnh Dại chủ yếu chưa được tiêm phòng. Tình trạng chó thả rông, không xích nhốt, không đeo rọ mõm vẫn phổ biến, nhất là ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, gây bức xúc xã hội. Nhiều địa phương thậm chí chưa có đội chuyên trách bắt chó thả rông, xử lý vi phạm chưa nghiêm, kinh phí phòng chống còn hạn chế, mạng lưới thú y cơ sở chưa được củng cố đầy đủ. Công tác truyền thông, phổ biến pháp luật chưa phong phú, thiếu thường xuyên; phối hợp liên ngành giữa Thú y và Y tế ở một số tỉnh còn yếu.

Ông Vũ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế nhận định: "Nguyên nhân chủ yếu là do điều kiện kinh tế khó khăn và chi phí tiêm phòng còn cao. Nhiều hộ gia đình nuôi từ vài con chó, mèo nhưng phải tự chi trả toàn bộ chi phí tiêm, mỗi lần tiêm tốn hàng trăm nghìn đồng, khiến người dân e ngại, dẫn đến tỷ lệ tiêm phòng chưa đạt yêu cầu". Để khắc phục tình trạng này, đại diện Bộ Y tế nhấn mạnh vai trò quan trọng của các địa phương trong việc chủ động bố trí ngân sách, triển khai chính sách hỗ trợ tiêm phòng cho người dân. Các địa phương cần có quyết sách phù hợp, nhất là đối với những nơi có số ca tử vong cao.

Phát biểu kết luận hội nghị, bà Nguyễn Thu Thủy Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi - Thú y khẳng định: Để loại trừ bệnh Dại, cần quản lý chặt đàn chó mèo, tăng tỷ lệ tiêm phòng, xử lý nghiêm vi phạm và duy trì truyền thông thường xuyên. Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp liên ngành, bảo đảm vắc xin, huyết thanh kháng Dại, đầu tư hệ thống giám sát, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, sản xuất vắc xin và đào tạo nhân lực.

Tại tỉnh Quảng Ngãi, theo Báo cáo của Sở Y tế hiện có 109 điểm tiêm vắc xin phòng bệnh dại tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi 2, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ngãi, 19/23 Trung tâm Y tế (Ba Tơ, Sơn Tây, Mộ Đức, Kon Tum không tiêm); 51 cơ sở y tế tuyến xã, phường và 37 cơ sở tiêm chủng dịch vụ tư nhân. Tính đến hết ngày 30/9/2025, có 2.745 lượt tiêm vắc xin dại cho người phơi nhiễm với vi rút dại (cộng dồn 21.629 lượt tiêm). Trong năm 2025, bệnh dại trên chó đã xảy ra trên địa bàn Ia Tơi. Trong đó, chó dại đã cắn người, song đã được phát hiện kịp thời, ngành Y tế đã chủ động tiêm vắc xin huyết thanh cho người bị chó dại cắn kịp thời nên đến nay đã không xảy ra ca nhiễm bệnh dại nào trên người.

Theo ThS.BSCKI. Phan Minh Đan, Phó Giám đốc Sở Y tế, hoạt động phòng, chống bệnh dại trong thời gian qua tại tỉnh Quảng Ngãi được đẩy mạnh, từ truyền thông đến tổ chức tiêm vắc xin phòng dại, ý thức hiểu biết của người dân về vấn đề phòng chống bệnh dại ngày càng tăng, theo thống kê số ca mắc bệnh dại có xu hướng giảm. Trường hợp người dân bị chó nghi dại cắn cũng dễ dàng tiếp cận được với hệ thống các cơ sở tiêm chủng từ công lập đến tư nhân được phân bố rộng khắp cả tỉnh. Hàng năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh được hỗ trợ vắc xin dại miễn phí, qua đó ưu tiên cho những khu vực miền núi khó khăn. Tuy nhiên, việc khó khăn trong kiểm soát đàn chó, mèo do địa bàn rộng, lực lượng thú y tuyến cơ sở thiếu. Trong thời gian tới, 2 ngành tiếp tục đẩy mạnh phối hợp trong triển khai thực hiện mục tiêu tiêm phòng cho trên 70% cho đàn chó để hạn chế, tiến tới giảm các ca bệnh dại. Trong năm 2025, bệnh dại trên chó đã xảy ra trên địa bàn Ia Tơi, đã có trường hợp người bị chó dại cắn, tuy nhiên được phát hiện kịp thời, ngành Y tế đã chủ động tiêm vắc xin huyết thanh cho người bị chó dại cắn nên không xảy ra ca nhiễm bệnh nào trên người./.

Bạch Vân

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật