Quảng Ngãi: Điều chỉnh mức sinh đến năm 2030 hướng tới ổn định qui mô dân số và cơ cấu dân số hợp lý hơn

Theo Quyết định số 2019/QĐ-BYT ngày 27/4/2021 của Bộ Y tế về công bố danh sách, tỉnh, thành phố thuộc các vùng mức sinh áp dụng cho giai đoạn 2020-2025 thì tỉnh Quảng Ngãi nằm trong top 21 tỉnh, thành phố trong cả nước có mức sinh thấp. Sở dĩ Quảng Ngãi thuộc vùng mức sinh thấp là do trong thời gian qua tỷ lệ phát triển dân số liên tục giảm, tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế và giảm nhanh. Tỷ suất sinh thô của tỉnh bình quân hàng năm giảm 0,085%0/năm,  giảm từ 15,85%o năm 2009 xuống còn 15%0 năm 2019, trong khi đó cả nước là 16,3%o. Tốc độ tăng dân số bình quân hàng năm 1,42% giai đoạn 1989-1999 đã giảm xuống còn 0,12% giai đoạn từ 2009-2019.

Khoảng cách về mức sinh giữa các khu vực miền núi, nông thôn, đồng bào dân tộc thiểu số với khu vực đồng bằng, thành thị, người kinh được thu hẹp. Theo tổng điều tra dân số và nhà ở ngày 01/4/2019, dân số tỉnh Quảng Ngãi có 1.231.697 người. Số con trung bình mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã giảm, đạt và duy trì mức sinh thay thế trên địa bàn tỉnh từ 2,5 con năm 1999 xuống 2,09 con năm 2009 và đạt mức sinh 2,13 con năm 2019. Bình quân 5 năm (2015-2019) mỗi phụ nữ trong diện tuổi sinh đẻ có 1,98 con. Tuy nhiên, mức sinh giữa các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh còn nhiều chênh lệch, trong tổng số 13 huyện, thị xã, thành phố thì 04 huyện, thành phố có mức sinh cao (Trà Bồng, Mộ Đức, Sơn Tây và Thành phố Quảng Ngãi), 07 huyện, thị xã có mức sinh thấp (Nghĩa Hành, Sơn Tịnh, Ba Tơ, Bình Sơn, Minh Long, Tư Nghĩa và Thị xã Đức Phổ), 02 huyện đạt mức sinh thay thế (Sơn Hà, Lý Sơn).

Chương trình Điều chỉnh mức sinh của tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2030 là tập trung tuyên truyền nội dung chuyển hướng chính sách về quy mô dân số từ tập trung vào nỗ lực giảm sinh sang duy trì mức sinh thay thế. Thực hiện “vận động sinh ít con hơn ở nơi mức sinh còn cao, duy trì ở những nơi đã đạt mức sinh thay thế và sinh thêm con ở những nơi mức sinh đã xuống thấp”. Cụ thể hóa các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp với đặc điểm mức sinh của các địa phương trong tỉnh có mức sinh khác nhau. Đối với 04 huyện, thành phố có mức sinh cao giảm 10% tổng tỷ suất sinh, áp dụng các chính sách hỗ trợ, khuyến khích, như: Khuyến khích các cặp vợ chồng, gia đình, tập thể, cộng đồng không có người sinh con thứ 3 trở lên; hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, bao gồm phương tiện tránh thai; bồi dưỡng, hỗ trợ người thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ, người vận động thực hiện kế hoạch hóa gia đình…Đối với 07 huyện, thị xã có mức sinh thấp tăng 10% tổng tỷ suất sinh và duy trì kết quả đối với 02 huyện đạt mức sinh thay thế, bằng cách rà soát, bãi bỏ các chính sách khuyến khích sinh ít con, từng bước ban hành, thực hiện các chính sách khuyến khích sinh đủ 2 con áp dụng cho các gia đình, cộng đồng, ở những địa phương có mức sinh dưới mức sinh thay thế, thí điểm, mở rộng thực hiện các chính sách hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh con, nuôi dạy con, đồng thời, có chính sách khuyến khích không kết hôn muộn, sinh con muộn và sinh ít con.

 Lộ trình triển khai thực hiện về Chương trình Điều chỉnh mức sinh của tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2030 chia làm 02 giai đoạn, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025 triển khai trên địa bàn toàn tỉnh, ưu tiên tại một số huyện có mức sinh thấp thí điểm và mở rộng mô hình khuyến khích cặp vợ chồng sinh đủ 02 con.  Giai đoạn 2 từ năm 2026-2030 sẽ đánh giá, điều chỉnh mở rộng và nâng cao chất lượng các hoạt động, hoàn thiện chính sách, biện pháp điều chỉnh mức sinh. Mục đích của Chương trình điều chỉnh mức sinh của tỉnh đến năm 2030 là hướng tới ổn định qui mô dân số và cơ cấu dân số hợp lý hơn ở các vùng trên địa bàn toàn tỉnh.

Để thực hiện đạt hiệu quả Chương trình Điều chỉnh mức sinh của tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2030 đã đề ra 05 nhiệm vụ và giải pháp cơ bản: Trước tiên là giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của các cấp chính  quyền. Giải pháp thứ 2 là tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng các nội dung của Nghị quyết 21-NQ ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, Kế hoạch 128-KH/TU ngày 05/4/2018 của Tỉnh ủy Quảng Ngãi về thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW (gọi tắt là Kế hoạch số 128-KH-TU), Kế hoạch số 84/KH-UBND ngày 08/6/2018 của UBND tỉnh Quảng Ngãi Triển khai thực hiện Kế hoạch số 128-KH/TU của Tỉnh ủy Quảng Ngãi, Quyết định 1332/QĐ-UBND ngày 09/9/2020 của UBND tỉnh Quảng Ngãi về Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược Dân số của tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2020-2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Giải pháp  thứ 3 là thực hiện các chính sách hỗ trợ khuyến khích. Giải pháp thứ 4 là mở rộng tiếp cận các dịch vụ sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình và các dịch vụ có liên quan. Giải pháp thứ 5 là đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, công nghệ thông tin và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Để triển khai thực hiện, UBND tỉnh giao Sở Y tế Quảng Ngãi hàng năm chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan: Sở Tài Chính, Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh - Truyền hình, Báo Quảng Ngãi, các cơ quan thông tin đại chúng, Cục Thống kê, Sở Giáo dục & Đào Tạo, UBND các huyện, thị xã, thành phố, Ủy Ban MTTQVN tỉnh và các tổ chức chính trị, xã hội tỉnh tổ chức triển khai thực hiện Quyết định Chương trình này, bảo đảm gắn kết chặt chẽ với các kế hoạch, đề án có liên quan./.

Trang Tuyết

Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Quảng Ngãi